ale987 pisze:na czym polegało to gospodarowanie ?
1. gospodarka żarowa i wypalanie sporych fragmentów Puszczy, a następnie użytkowanie rolnicze aż do wyjałowienia gleby (skala jednego pokolenia człowieka). PB to żyzne gleby, więc w XIII w chętniej ten las wypalano niż na piaskach Mazowsza, dopiero Jagiełło to powstrzymał...;
2. masowy wypas bydła powodujący dewastację odnowienia naturalnego w dnie lasu, co w sposób sztuczny "wypromowało" pewne gatunki drzewiaste, zaś inne ograniczyło;
3. regulacja kilku rzek (w tym Narewki), co zmieniło stosunki wodne na sporym obszarze przyległym do tych cieków i umozliwiło spław drewna (rocznie spławiano około 60 tratew bali, więc sam "eksport drewna" dochodził do wielkości 40 tysięcy m³/rok, a coś przecież zużywano też na miejscu);
4. wycięcie lasów wokół obecnej PB, co wymusiło "wyspowe" bytowanie w niej wielu gatunków (w tym żubra), które zmieniło skalę oddziaływania tej zwierzyny na florę Puszczy (zgryzanie, itp). Według Falińskiego od połowy XVII wieku do końca XX wieku powierzchnia Puszczy Białowieskiej zmniejszyła się o około 50% (z 1630 km² do 870 km²), a jesli doliczyć całkowite wycięcie Puszczy Ladzkiej i Świsłockiej- spadek jest wręcz kolosalny...
5. "wchody", czyli prawo eksploatacji PB istnieje od roku 1589; brak precyzyjnych danych o wielkości pozyskania, ale jego skala była istotna, jeśli wsad do 1 dymarki to nawet 10 m3 drewna, a takich dymarek pracowały setki (na obrzeżach PB zdewastowano tysiące ha łąk bagiennych dla pozyskania rud darniowych);
6. w XVIII wieku podskarbi litewski Antoni Tyzenhauz uruchomił sprawne ośrodki skupu i transportu węgla drzewnego, smoły drzewnej, dziegciu, popiołu, potażu, co pogłębiło eksploatację PB. Budy, Pogorzelce czy Teremiski wtedy właśnie powstały jako osady przemysłowe. Są z tamtych czasów zapiski o werbunku na Mazowszu ludzi do pracy w PB, było to zjawisko na dużą skalę (coś jak werbunek do pracy w Nowej Hucie w PRL);
Łącznie (bale, opał, przetwórstwo chemiczne drewna) szacuje się, że rocznie pozyskiwano ponad 100 tys m3 drewna. Nie wiadomo ile wypalano ponadto dla celów gospodarowania rolniczego... - jak to się ma do głosów o "bezprecedensowej" dziś wycince?
. Typowe sadzenie zaczęło się w połowie lat 30-tych ubiegłego wieku. Człowiek ingerował to prawda. Ale skala tej ingerencji była stosunkowo niewielka.
Vide obrazek nr 5, podpisany: